Instytut Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych,
ul. Chopina 29/7, 20-023 Lublin.
[Ks. [bp] A. P. Szelążek], [Przemówienie z okazji utworzenia „Caritasu”], („Istnieje bolesna przepowiednia”), bmd, oryg. depozyt IABMK, rps, k. 1-5.
Istnieje bolesna przepowiednia Chrystusa Pana o czasach ostatnich: „A iż rozmnoży się nieprawość, oziębnie miłość wielu. Refrigescet caritas multorum” (Mat. 24, 12)
Ostatnie wojny zalały okrąg ziemi zbrodniami, a nie można zaprzeczyć, że w prostym do tego stosunku gasła miłość. Naród jednak Polski, przeciwko temu osłabieniu miłości Bożej i miłości bliźnich rzuca energiczny protest, który dzieje zapiszą kiedyś na nasze dobro. Naród Polski chce żyć i chce pozostawać w najściślejszej łączności z Bogiem; chce miłość zachować ze wszystkimi. Więc zasypał ziemie swoje tysiącami ognisk, które zawierają wszystko, co Caritas oznacza. W ich szeregu zapalamy obecnie ogniska Caritasu w naszej parafii.
W tej nazwie nie możemy widzieć tylko platonicznego wyrażenia współczucia dla ubogich i potrzebujących. [k. 2] W tej Instytucji chcemy zapalić ogień serc, które ogrzeje skostniałe rozpaczą dusze, niosąc im realną pomoc, we wszystkich potrzebach ciała i duszy, ocierając łzę zwątpienia i żalu do świata i społeczeństwa.
W tej Instytucji znajdzie wyraz prawdziwa szlachetność, która wyklucza zimny egoizm i obojętność dla złej doli współbraci; a tak skuwa węzły społeczne odczutym i wiernie zachowanym braterstwem. Poza Chrystianizmem na próżno szukać będziemy tych węzłów. Jeden tylko Chrystus Pan nadał ludziom to prawo: „Wy wszyscy braćmi jesteście” (Mat. 23, 8).
Stwarzając nasze ognisko Caritasu wchodzimy na drogi, którymi szli dobroczyńcy ludzkości, wszyscy bohaterowie miłosierdzia. Trzeba by przytoczyć dzieje wszystkich których Kościół pozostawił na ołtarzach, aby zrozumieć, że ci Święci przede wszystkim życiem swoim wskazywali realne ścieżki miłosierdzia. [k. 3]
Stwarzając nasze ognisko Caritasu, wchodzimy na drogi, którymi szedł od zarania dziejów Polski – Królewski Orszak miłosierdzia Bożego. Trzeba by wyliczyć imiona Królowych i Księżniczek polskich, które już zaliczone są do Świętych i Błogosławionych, przytoczyć szeregi Imion uświetnionych do ostatnich czasów działalnością dobroczynną, aby zrozumieć, że dzieje Polski charakteryzują nade wszystko dzieła miłosierdzia i miłości. Z dziejami Polski po wszystkie wieki najściślej łączy nas nieprzerwany tych dzieł łańcuch. On też skuwa dusze polskie, rozsiane na wszystkich obszarach ziemi.
U nasza Instytucja Caritasu nie stoi w odosobnieniu. Ściśle wiąże się ona z naszymi braćmi w Ameryce. Stamtąd widzimy wyciągniętą dłoń pomocy, która nieustannie wspiera nas swymi darami. [k. 4] Tym braciom wyrażamy serdeczną ogólną podziękę, a zobowiązujemy się składać specjalne podziękowania Instytucjom i Osobom, wskazywanym nam jako ofiarodawcom.
Dłoń pomocną widzimy w sferach tutejszego społeczeństwa, gdy Wielce Szanowne Panie i Panowie raczą ofiarować swą pracę w tym Caritasie, swój czas, współdziałanie dla należytego funkcjonowania tej Instytucji. W imieniu społeczeństwa i ubogich, którzy korzystać będą z działalności tego ogniska składam najgorętsze podziękowanie. Niech Pan Bóg raczy Państwa błogosławić. [k. 5]
Appendix (tylko dla informacji)
Św. Jadwiga, królowa, matka księcia Henryka pobożnego (Lignica 1241)
Bł. Kunegunda, zona Bolesława Wstydliwego, księżna Krak. (+1293)
Bł. Salomea, Królowa, żona Kolomana króla Halickiego (+1268)
Bł. Jolanta siostra Kunegundy, żona Bolesława Pobożnego (+1298)
Świątobliwa Jadwiga Jagiellonowa (+1399)
Św. Jan Kanty (+1473)
Bł. Jan z Dukli (+1494)
Św. Kazimierz Królewicz (+1484)
Św. Klemens Hofbauer
Połowa XVII wieku: Stanisław Papczyński, nadzwyczajny działacz w zakresie Miłosierdzia. On ze Stanisławem Krajewskim założyli zakon Marianów.
Rafał Kalinowski (współczesny) zbliża się kanonizacja.
Księże August Czartoryski Salezjanin
Brat Albert („Bracia posługujący ubogim”)
Ks. Kazimierz Wyszyński
Wanda Malczewska
Polska „Matka Świętych”
Identyfikacja podpisu własnoręcznego osoby uwierzytelniającej dokument:
Za zgodność z oryginałem:
Maria Dębowska
Profesor KUL